در ماه دسامبر ۲۰۰۹ فیلم آواتار ساخته جیمز کمرون در سینماها اکران شد و بسرعت رکوردها را در گیشه یکی پس از دیگری شکست. این فیلم بقدری موفق بود که هنوز به عنوان پرفروش ترین فیلم تاریخ سینما یکه تازی می کند. برنامه ساخت سری های این فیلم در سال ۲۰۱۷ ریخته شد و بخش تم پاندورا در والت دیزنی انیمال کینگدام شروع به فعالیت کرد. آواتار قرار بود به یک سری بزرگ تبدیل شود…آیا شد؟
اگرچه آواتار عنوان پرفروش ترین فیلم تاریخ را یدک می کشد و نامزد برترین فیلم و دریافت بهترین فیلم هم بود، ولی استقبال چندانی از ساخت ادامه برای این فیلم نشده است. این قضیه عکس آن چیزی است که در مورد فیلم اول وجود داشت. چه اتفاقی افتاده است؟ چند دلیل اصلی برای این پدیده وجود دارد که آن را به جوک و عاملی برای مضحکه در بین اهالی سینما کرده است.
بلندپروازی
این فیلم موفقیت بزرگی بود ولی کمی قابل پیش بینی و دم دستی بود و بیش از حد وابسته به جلوه های تصویری. این فیلم بقدری موفق بود که مشتاقان سینما را همانقدر شگفت زده کرد که فیلم A New Hope از سری فیلم های جنگ ستارگان. شاید بتوان گفت که این یک فیلم فیلم است یعنی تنها کاری که می کند این است که چند ساعتی شما را از این دنیا جدا می کند.
وقتی این فیلم را با فیلم جنگ ستارگان مقایسه می کنیم متوجه اشکال کار این فیلم می شویم. آواتار با همان قرت توجه بینندگان را به خود جلب کرد که جنگ ستارگان و از همان ابتدا کارگردان اذعان کرده بود که در صورت موفقیت ای فیلم ادامه هایی برای آن خواهد ساخت. این نشان از بلندپروازی کارگردان داشت تا شاید بتواند دنباله هایی بسازد که به اندازه دنباله های مشهور سینما قوی باشند.
تا تنور سرد است باید چسباند؟
در ادامه مقایسه بین آواتار و جنگ ستارگان باید به این نکته اشاره کرد که در مورد جنگ ستارگان بعد از اولین فیلم (امیدی نو) تنها سه سال زمان صرف شد تا دومین نمونه (The Empire Strikes Back) ارائه شود که در زمان خود زمان اندکی بود. ولی در مورد آواتار اولین فیلم در سال ۲۰۰۹ ارائه شد دو دنباله برنامه ریزی شدند و پس از اعلام چراغ سبز تولید دریافت کردند. دو دنباله دیگر هم در سال ۲۰۱۶ تأیید ساخت گرفتند.
حال به اینکه فاصله زمانی تنها فاکتور برد یا باخت است یا نه موضوع بحث کلی نیست ولی نسخه دوم فیلم که قرار است در سال ۲۰۲۰ اکران شود، با فاصله ۱۱ ساله خیلی دیرتر از زمان منطقی ارائه خواهد شد. اگر کامرون و کمپانی فاکس قرن بیستم اگر می خواست تا تنور داغ بود نان را بچسباند، الان حداقل ۷ سال عقب افتاده و تنور سرد سرد است.
یکی دیگر از نقاط ضعف آواتار این است که فیلم طوری پیش می رود که همه به این مسئله فکر می کنند که ایم فیلم قرار است یک مجموعه چند قسمتی باشد. به عنوان مثال پاندورا (دنیای آواتار) را تصور کنید که یک زمین ۱۲ هکتاری با تم آواتار در دیزنی ورلد انیمال کینگدام است. علیرغم زیبایی مثال زدنی که در ساخت این پارک به خرج رفته و اوج خلاقیات و زیبایی شناسی است، ولی ایده ایجاد یک پارک یا اقتباس از دنیای آواتار یک ایده ضعیف به حساب می آید.
صحبت های ساخت پارکی با تم آواتار از سال ۲۰۱۱ آغاز شد یعنی سالها قبل از جدی شدن بحث ادغام دیزنی-فاکس و اگرچه این دوره زمانی هم می توانست اثری مثبت بر روند موفقیت فیلم به جا گذارد، ولی ساخت پاندورا تا سال ۲۰۱۴ آغاز نشد. این پارک تا سال ۲۰۱۷ افتتاح نشد و با همان مشکلی مواجه شد که خود فیلم. از میزان توجه مردم کاسته شد و استقبال مورد انتظار صورت نگرفت.
این موضوع ها زمینه ساز کاهش طرفداران فیلم آواتار شده است. کالاهای تجاری بسیاری مانند کتاب،
کمیک، سیرک مدرن نمایش و پارکی با تم فیلم طراحی شد قبل از اینکه فیلم دوم ساخته شود که این فرآیند برعکس نرم های پذیرفته شده است.
دیزنی و آینده آواتار
یکی از بخش های عجیب انیمال کینگدامز پاندورا این است که ایجاد آن پیش از قطعی شدن تملک مایملک کمپانی فاکس قرن بیستم صورت گرفته است. شایان ذکر است که دیزنی بر اساس پیش بینی های خود انتظار داشت قبل از اقدامات خرید شرکت فاکس قسمت دوم فیلم استارت خورده باشد. هر چند شاید این دنباله به همراه حقوق متعلق به فیلم ایکس من بخشی از چیزی بود که انگیزه ساز مذاکرات خرید شرکت و متعلقات آن بود.
البته بر خلاف آنچه به نظر می رسد کمپانی دیزنی عزم خود را جزم کرده تا این فیلم را به موفقیتی بزرگ تبدیل کند. حداقل فیلم باید روندی را طی کند که پاندورا ارزش سرمایه گذاری خود را نشان دهد. اگر مسائل طبق برنامه ریزی پیش بروند فیلم آواتار ۲ پیش از فروش کمپانی فاکس قرن بیستم به دیزنی پخش خواهد شد. باید توجه داشت که با توجه به فروکش کردن تب طرفداری آواتار ظرف مدت یک سال، شرکت دیزنی کاری سخت برای بازگرداندن سیر طرفداری به جریان سازنده اش پیش رو دارد.
طبق برنامه ریزی های موجود پس از ارائه قسمت دوم در سال ۲۰۲۰، قرار است در فاصله چهار سال سه فیلم دیگر ارائه شوند. این در حالی است که تب طرفداری فیلم آواتار مدتهاست فروکش کرده است. حداقل آن این است که دیزنی همان کاری را در مورد این فیلم اجرا خواهد کرد که با اقتباس های لایو اکشنی از آثار کلاسیک خود کرده است. در نهایت با وجود نقدهای منفی و امتیازهای ضعیف عایی مالی مناسبی را رقم زده و آینده سری را تضمین خواهد کرد. این احتمال نیز وجود دارد که با وجود جنگ ستارگان و مارول دیزنی نخواهد در مورد آینده خود بر روی فیلم آواتار قمار کند.
